Misschien moet cultuur, net als bloed in het lichaam, stromen om te kunnen gedijen. Kanaka Maoli (Native Hawaiian) Keith Keahi, die buiten het elektriciteitsnet in het afgelegen Noordwest-Maui leeft, herkent deze dynamiek en streeft ernaar zijn cultuur zowel letterlijk als figuurlijk stromend te houden. Als commercieel visser van beroep en boer door passie verhuisde hij van het bruisende Lahaina Town naar de andere kant van het eiland om die ‘stroom’ in stand te houden. Op het land waar hij woont, ontdekte hij al snel een eeuwenoude lappendeken van traditionele landbouwinfrastructuur, een lappendeken waar hij hard aan heeft gewerkt om deze weer op te bouwen, waarbij hij opnieuw verbinding maakt met tradities en het duurzame denken van een samenleving uit het verleden.
--image_block_a--
Ik begrijp dat u van beroep een commerciële visser bent, maar dat u veel energie hebt gestoken in de landbouw en het verjongen van de kalo lo'i (taro-plek) op uw land. Wat voor werk houdt dat in?
Ja, dat klinkt goed. Op dit moment ligt mijn focus op het heropenen van de lo'i , het terugbrengen van de dingen naar vroeger, toen het verbouwen van je eigen voedsel hier nog de norm was. Dus dat allemaal onder controle krijgen, de muren opnieuw bevoorraden en de lapjes weer aan de praat krijgen – al die kleine dingen vergen veel werk.
Ik kan het me voorstellen. Jij doet toch ook iets met een hele oude stream?
Ja. We leiden water om, zodat het water blijft stromen. Je wilt niet de hele stroom nemen; je wilt gewoon een klein stukje van de stroom afhalen, dus je leidt een stukje af naar je eigendom, zodat het langzaam van de bovenste plekken naar de lagere plekken gaat. Tegelijkertijd houd ik de temperatuur in de gaten, wat essentieel is. Het is ook erg belangrijk om de stroom consistent te houden, zodat je geen onregelmatigheden krijgt die stress veroorzaken bij de plant. Je moet het water dus laten stromen. Je moet het helder houden. Het water is het belangrijkste onderdeel van de hele Kalo- boerderij. Ja. Water.
En heb je veel van de oorspronkelijke inheemse Hawaiiaanse infrastructuur van lang geleden gevonden?
Ja. Alles was nog aanwezig en de originele patches zijn er nog steeds. De originele stenen waar mensen van oudsher hun huizen op hadden, zijn er ook nog steeds. Het is dus eigenlijk niet zo moeilijk om weer op gang te komen, terug naar hoe het vroeger was. Dat is het leuke van het werk als conciërge hier: je legt je verleden bloot, net als een archeoloog.
Dat is geweldig. En vertel ons hoe het is om in een meer afgelegen deel van het eiland te zijn.
Als ik aan ‘de andere kant van het eiland’ denk, zoals deze plek, denk ik aan mensen, als een gezin. De mensen, of 'ohana ', hier in de buurt, we staan allemaal op dezelfde lijn als het gaat om de zorg voor het land en het leiden van deze levensstijl. En dat gevoel bevalt mij.
Wat staat de toekomst te wachten?
Mijn langetermijnplan is om gewoon door te gaan met boeren, de kalo te blijven verbouwen en te blijven doen wat ik nu doe. Hopelijk kan de volgende generatie doorgaan, maar ik probeer dit allemaal niet te doen, zodat ik in de geschiedenis kan worden geschreven. Ik vind het niet erg om met de tijd te vervagen, maar ik zou graag willen dat de toekomstige generatie hetzelfde gevoel krijgt als ik over mijn voorouders. Als ik enkele van deze stenen aanraak die hier honderden jaren geleden zijn geplaatst, denk ik na over wie deze rots vóór mij heeft aangeraakt.
Zie hoe Keith het land herstelt en Aloha beschermt.
